Przemówienie z okazji 50-lecia Międzynarodowego Dnia Kobiet.

Drogie towarzyszki!

Szanowni zebrani!

Partia nasza, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza łączy sie całym sercem i przyjmuje najgorętszy udział w ustanowionym przed 50 laty i obchodzonym corocznie w dniu 8 marca uro­czystym święcie Dnia Kobiet. Zrodził się bowiem ten dzień z tej samej idei, którą kierują się robotnicze i komunistyczne partie — z idei socjalizmu. Ta idea legła u jego podstaw i ona mu przewodzi.

Międzynarodowy Dzień Kobiet zrodził się z potrzeby rozwi­nięcia szerokiej, zorganizowanej walki o polityczne i ekono­miczne równouprawnienie kobiet, o prawo do pracy, o równą płacę, o ochronę kobiecej pracy, o przywileje socjalne, należne kobiecie. W ówczesnym okresie kobieta pracująca była dyskry­minowana, traktowana jako człowiek mniej wartościowy. Taki stosunek do kobiety uświęcała tradycja wieków. Dopiero so­cjalizm, socjalistyczny ruch robotniczy wziął ją w obronę i pod­jął walkę o należne jej prawa.

W ciągu minionego półwiecza kobiety osiągnęły wielkie zdo­bycze, w wielu krajach uwolniły się od dziedziczonego przez wieki upośledzenia społecznego i ucisku, stały się pełnopraw­nymi, czynnymi, wolnymi członkami społeczeństw. Dokonało się to przede wszystkim w krajach socjalistycznych, które usu­nęły ekonomiczne podłoże nierówności między kobietą i męż­czyzną i zagwarantowały nie tylko formalnoprawne, ale także życiowe, materialne warunki faktycznego równouprawnienia wszystkich członków społeczeństwa niezależnie od płci.

Przykład krajów socjalistycznych i walka ruchu robotniczego spowodowały, że sprawa wyzwolenia i równouprawnienia ko­biety poczyniła ogromne postępy w całym świecie. Coraz mniej jest krajów, w których utrzymuje się jeszcze niewolnicza za­leżność, społeczne i moralne upośledzenie kobiety.

Polska Ludowa od chwili swego powstania przyniosła ko­bietom wszelkie prawa obywatelskie i zatroszczyła się o to, aby nie pozostały one na papierze. Rozwinęliśmy szczodrze i wszechstronnie ustawodawstwo społeczne, gwarantujące ko­bietom przywileje, jakie posiadają one w niewielu tylko kra­jach na świecie. Równą płacę za równą pracę, 12-tygodniowy urlop macierzyński, szczególną opiekę nad kobietą ciężarną, wysokie wymagania w zakresie higieny i bezpieczeństwa pracy, zasiłki rodzinne itd.

Kobiety zdobyły dostęp do wiedzy i nauki, do wszystkich zawodów i do wszelkich stanowisk społecznych.

Jedną trzecią wszystkich zatrudnionych poza rolnictwem stanowią kobiety. Nie ma dziś dziedziny, w której kobiety nie odgrywałyby czynnej roli, w niektórych zaś, jak służba zdro­wia, szkolnictwo, przemysł włókienniczy, odzieżowy itd. — zajmują pozycję wręcz kluczową. Udział kobiet na różnych stanowiskach kierowniczych w kraju, w organach władzy, W organizacjach politycznych, zawodowych i społecznych jest znaczny, choć dotychczas jeszcze daleko niedostateczny.

Polska Ludowa zapewniła kobiecie równy start we wszystkich dziedzinach życia państwowego, politycznego, gospodarczego, społecznego i kulturalnego.

Dokładamy usilnych starań, aby stale polepszać sytuację spo­łeczną kobiety, ułatwiać jej zdobywanie wiedzy, zawodu i kwa­lifikacji, przynieść ulgę w jej zajęciach domowych, przede wszystkim przez rozszerzanie produkcji przedmiotów gospo­darstwa domowego, zastępujących żmudną pracę kobiety. Prze­mysł i handel w coraz większym stopniu zaspokajają zapo­trzebowanie na te przedmioty.

Wszechstronne są starania partii i władz państwowych o stworzenie jak najlepszych warunków, umożliwiających ko­bietom łączenie obowiązków pracy zawodowej z obowiązkami gospodyni domowej, a nade wszystko matki. Najlepsze rezulta­ty osiągać można wtedy, gdy staraniom tym towarzyszy żywa inicjatywa, aktywność i wysiłki samych kobiet.

Rozległe pole działania ma w tych wszystkich dziedzinach Liga Kobiet, jako organizacja skupiająca kobiety czynne spo­łecznie i troszcząca się o interesy i potrzeby całej kobiecej części społeczeństwa polskiego.

Tegoroczny Dzień Kobiet zbiega się z 15-leciem powołania do życia powszechnej organizacji kobiecej — Ligi Kobiet, W ciągu tych lat Liga Kobiet docierała do wszystkich śro­dowisk w Polsce z hasłem zrzeszania się kobiet, spieszyła z po­mocą materialną i moralną, uczyła kultury dnia codziennego, opieki nad dzieckiem, uczyła myśleć kategoriami społeczno­-politycznymi. Z każdym rokiem poszerza ona program swego działania, lepiej dostosowuje go do potrzeb życia, do zainte­resowań kobiet. Dorobek jej jest pokaźny, aczkolwiek orga­nizatorskiej pracy ciągle jest jeszcze za mało. Ma ona wdzięcz­ne pole do działania wśród kobiet wszystkich środowisk spo­łecznych, szczególnie powinna wzmóc pracę wśród kobiet na wsi.

Międzynarodowy Dzień Kobiet miał swoją szczególną wy­mowę przed pół wiekiem, gdy narody Europy spychane były przez imperialistów w otchłań pierwszej wojny światowej. Głos kobiet — działaczek ruchu socjalistycznego — rozlegał się wówczas ostrzegawczo przeciw militaryzmowi i- narastającej groźbie wojny.

Ma on szczególniejszą doniosłość dziś, gdy w zgoła odmien­nej sytuacji, w obliczu realnej szansy wyeliminowania wojny w ogóle, narody walczą o pokojowe współistnienie i przyjazną współpracę między wszystkimi krajami, niezależnie od ich ustroju.

Kobiety we wszystkich krajach stanowiły zawsze tę część opinii publicznej, która wojny nienawidziła najmocniej i zawsze była gotowa bronić pokoju, bronić życia swych dzieci, mężów i braci.

Szanse zagwarantowania ludzkości pokojowego rozwoju będą tym większe, im większy będzie nacisk opinii publicznej na siły i ośrodki imperialistyczne, zagrażające pokojowi świata. Czynne poparcie kobiet dla prowadzonej przez państwa socja­listyczne polityki pokoju, polityki powszechnego i całkowitego rozbrojenia oraz pokojowego współzawodnictwa i współpracy między narodami świata — posiada wielką doniosłość dla zwy­cięstwa ogólnoludzkiej idei pokoju.

Drogie towarzyszki!

Z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet pragnę złożyć Wam w imieniu Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej najserdeczniejsze, najgorętsze życzenia pomyślności i powodzenia życiowego.

Życzę kobietom pracującym, aby swą rzetelną i wysoko wy­dajną pracą przyczyniały się jak najlepiej do dalszego rozwoju kraju, a równocześnie poprawiały swój byt i położenie swych rodzin.

Życzę kobietom gospodyniom wiejskim, aby ich ciężki trud w gospodarstwie i w domu przynosił jak największe plony, dostatek w ich rodzinach, aby pomnażał produkcję rolną.

Życzę dziewczętom i młodym kobietom wstępującym w życie, aby zdobywały wysokie kwalifikacje i nowe zawody, wiedzę i kulturę, które zapewnią im samodzielność i powodzenie w ży­ciu oraz przyniosą pożytek całemu społeczeństwu.

Życzę kobietom matkom, aby zdrowo chowały swoje dzieci, aby wychowywały swych synów i córki na dobrych, świado­mych obywateli Polski Ludowej.

Życzę kobietom działaczkom społecznym, aby godnie kon­tynuowały tradycje tylu pięknych postaci kobiet bojowniczek o sprawę wyzwolenia człowieka, kobiet rewolucjonistek i patriotek, które dały tak wielki wkład do dziejów naszego naro­du — do walki ludu pracującego o wolność, niepodległość i socjalizm.

Niech żyje Międzynarodowy Dzień Kobiet!

Niech żyje pokój i socjalizm!

„Trybuna Ludu”

8 marca 1960 r.