Przemówienie na uroczystościach w Moskwie z okazji 50 rocznicy Rewolucji Październikowej

Wygłoszone 3 XI 1967 r.

Drodzy towarzysze!

W imieniu Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pragnę przekazać wam, a za waszym pośrednictwem narodom całego Kraju Rad, braterskie pozdrowienia i najserdeczniejsze gratulacje z okazji 50-lecia Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej. Wyrażamy nasze najwyższe uznanie dla narodów Związku Radzieckiego, które pod kierownictwem wielkiej partu Lenina z najwyższym bohaterstwem i rewolu­cyjną żarliwością wy dźwignęły swoją ojczyznę na pozycje czołowego mocarstwa socjalistycznego, ostoi wolności narodów i pokoju.

Naród polski ma szczególne powody po temu, aby półwiecze tej rewolucji, która otwarła nową erę w dziejach świata, obchodzić, jako swoje własne święto.

Władza radziecka przekreśliła rozbiory Polski i utorowała jej drogę do odzyskania niepodległości w roku 1918, ćwierć wieku później Związek Radziecki przyniósł narodowi polskiemu wyzwolenie spod hitlerowskiej okupacji, przyczynił się do od­rodzenia Polski w nowych, sprawiedliwych granicach na Odrze, Nysie i Bałtyku.

Polskę Ludową od chwili jej powstania łączy ze Związkiem Radzieckim sojuszniczy Układ o Przyjaźni, Współpracy i Po­mocy Wzajemnej, który jest niezawodną rękojmią bezpieczeń­stwa Polski i nienaruszalności jej granic, a równocześnie jed­nym z głównych filarów pokoju w Europie.

Nasze kraje i narody są złączone niezłomną przyjaźni wspólnotą najbardziej żywotnych interesów, celów i idei bratnią współpracą naszych marksistowsko-leninowskich partii.

Towarzysze!

Socjalizm, ucieleśniony po raz pierwszy w Kraju Rad, w ciągu ubiegłego półwiecza wyszedł zwycięsko z najcięższych prób dziejowych, wywarł głęboki, przeobrażający wpływ na życie i rozwój wszystkich narodów, odmienił los setek milionów uciskanych i wyzyskiwanych, stał się najpotężniejszą ideą społeczną współczesności — źródłem nadziei dla całej ludzkości.

Idea socjalizmu jest ze swej istoty internacjonalistyczna i ogólnoludzka. Związek Radziecki, poczęty z tej idei, w ciągu całego swego 50-letniego istnienia wszystkimi swoimi osiągnię­ciami społecznymi, swoją potęgą materialną i duchową, całą swoją polityką służył i służy sprawie zwycięstwa socjalizmu w skali światowej, sprawie wolności narodów, sprawie pokoju.

Ofiarny trud ludzi pracy ZSRR, ich pionierskie osiągnięcia w budowie nowego ustroju stały się niewyczerpanym źródłem siły ideowej, wiary w zwycięstwo socjalizmu dla milionów bojowników sprawy robotniczej w krajach kapitału. Męstwo żołnierza radzieckiego wybawiło Europę od faszystowskiej tyranii. Rewolucja Październikowa zbudziła do świadomego życia narodowego ludy ujarzmione przez kolonializm, a rozwój potęgi ZSRR i systemu państw socjalistycznych stworzył warunki dla zwycięstw ruchów narodowowyzwoleńczych. Geniusz radzieckich uczonych, inżynierów i robotników otworzył przed człowiekiem drogę w kosmos. Wszystkie postępowe procesy współczesności przebiegały pod twórczym oddziaływaniem Związku Radzieckiego, jego doświadczeń i jego idei.

Wkraczamy w drugie pięćdziesięciolecie nowej, socjalisty­cznej ery z głębokim, ugruntowanym przez doświadczenia przekonaniem, że jedynie w ramach ustroju socjalistycznego ludzkość znajdzie rozwiązanie podstawowych problemów na­szych czasów, potrafi obrócić na dobro człowieka potężne siły twórcze, wyzwolone przez współczesną naukę i technikę, zasy­pie przepaść, którą kolonializm wykopał między krajami roz­winiętymi i zamożnymi a zacofanymi i ubogimi, na zawsze usunie przemoc i wojnę ze stosunków międzynarodowych.

Historycznym powołaniem wszystkich państw socjalistycz­nych i wszystkich partii komunistycznych jest walka o roz­wój i zwycięskie zakończenie zapoczątkowanego przez Rewo­lucję Październikową procesu przechodzenia od kapitalistycz­nej do socjalistycznej formacji społecznej. Światowy system socjalistyczny i międzynarodowy ruch komunistyczny nie mo­gą ustawać w walce o to, aby ten określający charakter naszej epoki proces dziejowy rozstrzygał się na korzyść socjalizmu bez nowych kataklizmów wojennych, bez niszczycielskiej woj­ny nuklearnej między obu światowymi systemami społecz­nymi.

Problem wojny i pokoju jest najważniejszym problemem naszej atomowej epoki. Historii nie można antycypować. Ale nie ulega wątpliwości, że szanse zachowania i umocnienia po­koju będą tym większe, im korzystniejszy dla socjalizmu będzie światowy układ sił. Chodzi tu nie tylko o militarny układ sił między socjalizmem a imperializmem. Jest rzeczą bezsporną, że nuklearna potęga obronna Związku Radzieckiego stanowi podstawowy czynnik siły światowego systemu socjalistyczne­go i odgrywa największą rolę w zabezpieczeniu światowego pokoju przed zburzeniem go przez imperializm.

Chodzi również o to, że możliwości zapobieżenia wojnie światowej, uniemożliwienia lokalnych agresji imperializmu, eksportu kontrrewolucji i neokolonialnych, imperialistycznych podbojów wiążą się ściśle z jednością działania wszystkich państw socjalistycznych i wszystkich partii komunistycznych i robotniczych w walce z imperializmem.

Każda partia komunistyczna samodzielnie ustala swą linię polityczną oraz odpowiada za swoją politykę przed własnym narodem i klasą robotniczą i nikt tej odpowiedzialności z niej zdjąć nie może. Ale każdą partię komunistyczną, która w ramach własnego kraju wciela lub dąży do wcielenia w życie międzynarodowej, ogólnoludzkiej idei socjalizmu, cechować musi proletariacki internacjonalizm. Wynika to z samej istoty socjalizmu. Komuniści, którzy w praktyce swej działalności sprzeniewierzają się zasadom internacjonalizmu proletariackie­go, chcąc nie chcąc schodzą tym samym na zgubną dla socja­lizmu drogę nacjonalizmu. Zjawisko to w postaci wielkomo­carstwowego szowinizmu występuje obecnie w polityce kierow­nictwa Komunistycznej Partii Chin, przynosząc wielkie szkody międzynarodowemu ruchowi komunistycznemu.

Siła międzynarodowego ruchu komunistycznego tkwi w jego jedności, opartej na zasadach marksizmu-leninizmu, proleta­riackiego internacjonalizmu. Lenin mówił: „Bez dobrowolnego dążenia proletariatu, a następnie również ogółu mas pracują­cych wszystkich krajów i narodów całego świata do sojuszu i jedności — sprawa zwycięstwa nad kapitalizmem nie może być pomyślnie doprowadzona do końca”.

Walka między socjalizmem a kapitalizmem w świecie współ­czesnym ma charakter globalny, jej los rozstrzyga się w skali światowej. Różnice poglądów między poszczególnymi partiami komunistycznymi w sprawie metod walki o socjalizm, czy nawet perspektyw rozwoju sytuacji międzynarodowej, nie mogą i nie powinny podważać rzeczy najważniejszej — ich internacjonalistycznej jedności w walce z imperializmem. Nie może być takich różnic poglądów ideologicznych, które w oczach komuni­stów mogłyby usprawiedliwić naruszanie zasad proletariackiego internacjonalizmu i wyłamywanie się ze wspólnego frontu walki przeciw imperialistycznej agresji Stanów Zjednoczonych w Wietnamie, przeciw agresji imperializmu na Bliskim Wscho­dzie czy też przeciw zagrożeniu ze strony militaryzmu zachodnioniemieckiego w Europie. Dziś, gdy forsowny wyścig zbro­jeń wzmaga zagrożenie pokoju, gdy imperializm podejmuje próby powstrzymywania wyzwoleńczego ruchu narodów przy pomocy wojen „lokalnych” — internacjonalistyczna Jedność działania wszystkich sił socjalizmu jest najważniejszym im­peratywem, wynikającym zarówno z międzynarodowych, jak i narodowych zadań każdej partii komunistycznej.

Walka z imperializmem zespala wszystkie nasze partie. Polska Zjednoczona Partia Robotnicza wypowiada się za zwo­łaniem nowej narady partii komunistycznych i robotniczych. Jesteśmy przeświadczeni, że narada ta przyczyni się do sku­pienia wszystkich sił antyimperialistycznych w walce o wolność narodów, demokrację, pokój i socjalizm.

Rozstrzygające znaczenie dla osiągnięcia w skali historycznej zwycięstwa socjalizmu nad kapitalizmem ma przebieg rywali­zacji obu systemów społecznych na polu gospodarki, nauki i techniki. 50-letni bilans osiągnięć Związku Radzieckiego, który tak plastycznie przedstawił w swoim referacie tow. Breżniew, jest wspaniałym potwierdzeniem wyższości socjali­stycznej, planowej gospodarki. Od chwili powstania światowe­go systemu socjalistycznego ta wyższość socjalistycznej ekono­miki była potęgowana przez współdziałanie i współpracę państw socjalistycznych. Dzięki tej współpracy, dzięki pomocy Związku Radzieckiego kraje socjalistyczne w niezwykle krót­kim czasie wydźwignęły się z zacofania, zbudowały nowocze­sny przemysł, osiągnęły wysoki poziom rozwoju gospodarczego i technicznego.

Dziś rewolucja techniczna stawia wszystkie nasze kraje w obliczu nowych, nieporównanie bardziej złożonych zadań, wymagających intensyfikacji całej ekonomiki, znacznego przy­śpieszenia postępu techniki i stałego unowocześniania produ­kcji. Doświadczenie uczy, że zadania te dadzą się wykonać tym łatwiej, im większa jest skala gospodarki, im poważniejsze środki można zaangażować w badania naukowe i wdrażanie nowej techniki, im większa jest koncentracja i specjalizacja produkcji przemysłowej.

System kapitalistyczny od lat — po swojemu, w interesie klas posiadających – usiłuje poprzez koncentrację kapitału i stymulowanie różnych form interakcji międzypaństwowej dostosować się do wymogów dyktowanych przez burzliwy rozwój techniki. Socjalizm posiada wszelkie obiektywne przesłanki, aby także i w tej dziedzinie dowieść swej wyższości w rywalizacji z kapitalizmem. Niezbędne jest w tym celu przejście wszystkich krajów socjalistycznych do nowego etapu współpracy ekonomicznej, na którym coraz większego znaczenia nabierać będzie nie tylko wymiana dóbr, ale i organy wspólnego ich wytwarzania oraz podział pracy w ramach całej socjalistycznej wspólnoty.

Towarzysze!

Przed 120 laty Marks i Engels sformułowali szczytne zawołanie międzynarodowej klasy robotniczej: „Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!” To nieśmiertelne hasło znalazło ucieleśnienie i potwierdzenie w zwycięskiej Rewolucji Październikowej, w całej półwiekowej historii Związku Radzieckiego i światowego ruchu komunistycznego.

Niech w epoce, która nadchodzi, idea internacjonalizmu przyświeca polityce wszystkich partii komunistycznych, niech odnosi triumf nad nacjonalistycznymi uprzedzeniami. Niech pod jej sztandarem zespalają się nasze siły w jednolitej ogólno­światowej walce z imperializmem, reakcją i wojną.

Niech żyje leninowska Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego, partia zwycięskiego Października, partia budowni­czych komunizmu!

Niech tyje wielki Związek Radziecki!

Niech żyje pokój i socjalizm!

Trybuna Ludu

4 listopada 1967 r.