Przemówienie powitalne na II zjeździe ZMS

Wygłoszone 25 IV  1960 r.

 

Kochana młodzieży!

Drodzy towarzysze delegaci!

Repreztowany przez was Związek Młodzieży Socjalistycz­nej zebrał się dzisiaj na swój II Zjazd. Pozwólcie że z tej okazji w imieniu Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej złożę wam i za waszym pośrednictwem wszystkim członkom waszego Związku serdeczne i gorące po­zdrowienia. Witamy was, i w waszych osobach cały Związek Młodzieży Socjalistycznej, jako wiernego i nieodzownego po­mocnika partii. Witamy serdecznie wasz Zjazd i widzimy w nim zarówno poważny dorobek waszego Związku, jak i dorobek naszej partii, pod której ideowo-politycznym kierownictwem Związek wasz pracuje.

O dorobku waszej pracy za trzyletni okres, jaki upłynął od zjazdu konstytucyjnego, będzie mowa w sprawozdaniach kie­rownictwa waszego Związku i będziecie mówić sami. A jest o czym mówić. W ciągu minionego trzechlecia Związek Mło­dzieży Socjalistycznej powiększył swoje szeregi dwunastokrotnie, okrzepł organizacyjnie, prawidłowo ukształtował swoje ideowo-polityczne oblicze. Jest on już dziś blisko półmilionową organizacją i zajmuje czołowe miejsce w życiu młodego poko­lenia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, staje się masową or­ganizacją młodzieży robotniczej, zapuścił głęboko swe korzenie wśród młodzieży szkół średnich, coraz skuteczniej toruje sobie drogę do młodzieży wyższych uczelni, skupił w swych szere­gach pokaźną rzeszę młodych inżynierów, techników i pracowników umysłowych. Związek Młodzieży Socjalistycznej staje się organizacją, która się coraz bardziej czy więcej waży w produkcji przemysłowej i gospodarce naro­dowej, w życiu kraju, klasy robotniczej, życiu naszej partii.

Pozycję tę zdobył sobie Związek swoją pracą. Ma on na swoim koncie poważny dorobek w dziedzinie wychowywania młodzieży w duchu socjalistycznym, organizowania współza­wodnictwa pracy młodzieżowych brygad produkcyjnych, Bry­gad Pracy Socjalistycznej, ochotniczych hufców pracy. Ucze­stniczycie aktywnie w pracy samorządu robotniczego, rad za­kładowych, w różnych akcjach społecznych. Wnosicie istotny wkład w dziedzinie dokształcania i szkolenia zawodowego pra­cującej młodzieży, pomagacie w wykrywaniu i uruchamianiu rezerw produkcyjnych, usprawnianiu organizacji pracy, wpro­wadzaniu słusznych, czasowych norm pracy, wdrażaniu postępu technicznego. Wiele młodzieżowych, zetemesowskich brygad produkcyjnych służyć może za przykład godny naśladowania w zakresie dyscypliny i stosunku do pracy, troski o wykonanie zadań produkcyjnych, dbałości o dobrą jakość produkcji, głę­bokiego zrozumienia interesu społecznego i polityki partii. Związek Młodzieży Socjalistycznej coraz wydatniej pomaga w pracy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i coraz liczniej zasila jej szeregi swymi najlepszymi członkami.

Przychodzicie na Zjazd z poważnym dorobkiem organiza­cyjnym, politycznym i wychowawczym. Godne podkreślenia są wyniki Apelu zjazdowego, wykonanie różnorodnych zobo­wiązań produkcyjnych i innych, podjętych przez szerokie rzesze młodzieży dla uczczenia Zjazdu.

Wszystko to partia nasza widzi, docenia, raduje się razem z wami sukcesami waszego Związku i wyraża uznanie dla waszej pracy, służącej dobru młodzieży, interesom socjalizmu i Polski Ludowej.

Osiągnięcia ZMS, jak w ogóle wszystkie osiągnięcia, nie mają własnej miary, mogą być mierzone tylko skalą obecnych i perspektywicznych potrzeb i zadań młodego pokolenia naszej socjalistycznej ojczyzny. Patrząc z tego punktu widzenia, trzeba powiedzieć, że w stosunku do potrzeb i zadań poważne osią­gnięcia Związku Młodzieży Socjalistycznej są jeszcze daleko niewystarczające i ma on przed sobą ogromną, nie przerobioną pracę. O tych zadaniach będziecie mówić na Zjeździe, opra­cujecie sposoby ich realizacji.

Stoi przed wami zadanie rozbudowy Związku, wciągnięcia w jego szeregi nowych setek tysięcy młodych robotników i pra­cowników umysłowych, uwielokrotnienia i umasowienia orga­nizacji ZMS wśród uczącej się młodzieży, szczególnie na wyż­szych uczelniach, i wiązania jej nauki z pracą produkcyjną.

Stoi przed wami zadanie rozpalania wśród najszerszych rzesz pracującej młodzieży żądzy wiedzy, oświaty i zdobywania wy­sokich kwalifikacji zawodowych, dopomagania w dokształcaniu pracującej młodzieży, która nie ukończyła szkoły powszechnej.

Stoi przed wami zadanie rozbudowy ruchu współzawodnictwa pracy, młodzieżowych brygad produkcyjnych, uwielokrotnienie tego ruchu, objęcie nim najszerszych rzesz młodzieży. Mier­nikiem waszej pracy na tym odcinku będzie ilość i trwałość Młodzieżowych Brygad Pracy Socjalistycznej.

Stoi przed wami zadanie wdrażania młodzieży do współzarządzania krajem i zakładami pracy, organizowania jej do aktywnego udziału w rozwijaniu gospodarki narodowej, budzenia wśród niej troski o swój warsztat pracy, o pełne wy­korzystanie jego mocy produkcyjnych, o postęp techniczny, o dobrą, tanią i nowoczesną produkcję.

Stoi przed wami otworem wielkie pole pracy w dziedzinie rozwijania kultury duchowej i fizycznej młodzieży, kształto­wania jej moralności i etyki socjalistycznej, organizowania sportu, turystyki, zdrowego odpoczynku, zwalczania pijaństwa, tępienia rozwiązłości i wszelkich form chuligaństwa.

Stoi przed wami zadanie zacieśniania współpracy z innymi organizacjami młodzieży — ze Związkiem Młodzieży Wiejskiej, Związkiem Harcerstwa Polskiego i Zrzeszeniem Studentów Polskich, zespalanie i jednoczenie waszej i ich działalności wszystkich wspólnych dziedzinach.

Mówiąc najogólniej — stoi przed wami wielkie, zaszczyty rewolucyjne zadanie wychowywania młodego pokolenia świadomych, zdolnych i ofiarnych budowniczych socjalizmu w naszym kraju, na przyszłych dobrych i mądrych gospodarzy Polski Ludowej.

Wychowywanie swych członków i wychowywanie szerokich mas młodzieży w duchu socjalizmu stanowi główne zadanie ZMS. Tylko na glebie socjalistycznej świadomości człowieka wyrastać i rozwijać się mogą jego najlepsze wartości Idea socjalizmu — to motor działania ZMS. Im głębiej ta idea przenikać będzie do świadomości wszystkich jego członków tym lepiej będzie ten motor pracował, tym łatwiej będziecie mogli podołać wszystkim aktualnym i perspektywicznym za­daniom, jakie nakłada na was i na całe młode pokolenie czas, w którym żyjemy.

Co to znaczy wychowywać w duchu socjalizmu? Jakie kry­teria określają socjalistyczną świadomość człowieka, socjali­styczny pogląd na życie?

Wychowywać młodzież w duchu socjalizmu to kształtować jej świadomość, jej wolę działania w duchu walki i tworzenia tego, co w życiu człowieka, narodu, w stosunkach między­ludzkich jest postępowe, twórcze, społecznie sprawiedliwe, no­we, lepsze od starego. Walka o postęp społeczny, walka no­wego ze starym toczyła się przez wszystkie dzieje narodów ludzkości. W naszych czasach toczy się walka o zwycięstwo systemu socjalistycznego nad systemem kapitalistycznym. Wal­czyć o nowe to walczyć o socjalizm.

Nasza ojczyzna to nowa, budująca socjalizm Polska Ludowa. Wychowywać młodzież w duchu socjalizmu to rozbudzać w niej patriotyzm, wpajać w jej dusze miłość, poszanowanie, troskę i dumę ze swej socjalistycznej ojczyzny. Mamy do tego aż nadto powodów. Wydarliśmy ją bowiem spod panowania kapitału i obszarnictwa, z rąk rodzimych gnębicieli i wy­zyskiwaczy, ze szponów zagranicznych eksploatatorów. Prze­kształciliśmy ją w ojczyznę ludu pracującego, w jego ręce przeszły zakłady pracy, ziemia, władza państwowa, podnie­śliśmy ją z wojennych gruzów i popiołów, z wiekowego zaco­fania, uczyniliśmy z niej wielki plac budowy fabryk, kopalń, szkół, szpitali, domów i całych miast. Zespoliliśmy w jedną całość wszystkie jej ziemie po Odrę, Nysę i Bałtyk Wprowa­dziliśmy ją do wielkiej wspólnoty państw socjalistycznych, stworzyliśmy jej najlepsze warunki rozwoju.

Choć nasza socjalistyczna ojczyzna nie jest jeszcze bogata, choć nie wszystkim jeszcze ludziom pracy łatwo się w niej żyje, nie zmienia to faktu, że razem ze wszystkimi krajami socjalistycznymi kroczy ona w czołówce światowego postępu, w czołówce ludzkości. Przyszłość świata należy, bowiem do so­cjalizmu. Jest więc z czego być dumnym, jest za co kochać naszą socjalistyczną ojczyznę.

Bez żarliwego patriotyzmu, bez miłości dla swego kraju, bez odczuwania potrzeby, chęci i zapału do podnoszenia go na coraz wyższy poziom rozwoju nie można być zaangażowanym w budownictwo socjalizmu, nie można dobrze służyć swej matce-ojczyźnie, klasie robotniczej, narodowi, sobie samemu.

Wychowywanie młodzieży w duchu patriotyzmu — to ważne zadanie ZMS.

Aby patriotyzm był wolny od trucicielskich domieszek na­cjonalizmu i szowinizmu, musi wypływać z idei socjalizmu, z idei, która zakłada i wyraża braterstwo ludów całego świata. Oznacza to, że wychowywanie młodzieży w duchu patrio­tyzmu musi być oparte na zasadach proletariackiego interna­cjonalizmu, na zasadach klasowej solidarności z młodzieżą, klasą robotniczą i ludem pracującym wszystkich krajów, na zasadach, które jednoczą obóz państw socjalistycznych, spajają w monolitną całość wielonarodowy Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Socjalizm i komunizm można budować i zbudować tylko w oparciu o solidarność międzynarodowej klasy robotniczej, o jedność, pomoc wzajemną i braterskie stosunki między wszystkimi krajami socjalistycznymi. 
 

Braterstwo ludów oznacza wyeliminowanie wojen z życia i historii narodów. W skali światowej może być ono urzeczywistnione tylko na drodze zwycięstwa międzynarodowej klasy robotniczej, zdobycia przez nią władzy we wszystkich swoich krajach. Proletariacki internacjonalizm to ważna zapora osła­biająca niebezpieczeństwo wojny, to wielka siła światowej socjalizmu międzynarodowego proletariatu, to sprawa leżąca w najgłębszych interesach każdego narodu i całej ludzkości. Walcząc o zwycięstwo idei pokojowego współistnienia narodów walczymy o pokój i o pokojowy rozwój naszego kraju, wal­czymy o socjalizm.

Jest więc ważnym zadaniem ZMS wychowywać młodzież w duchu proletariackiego internacjonalizmu.

W święcie, w którym żyjemy, w świecie podzielonym na dwa systemy społeczne — socjalistyczny i kapitalistyczny — trwa i trwać będzie ostra walka ideologiczna. Wroga socjalizmowi propaganda prowadzona przez światowe siły reakcji i imperializmu, przez różne działające w naszym kraju siły reakcyjne nie omija młodzieży, a nawet na nią przede wszy­stkim jest obliczona. Przenikanie tej propagandy w jej szeregi ułatwia fakt, że dzisiejsza nasza młodzież z praktyki swego życia nie zna już kapitalizmu nie znała stosunków istniejących w dawnej Polsce.

Ponadto przeskok z jednej formy społecznej do drugiej — z ustroju kapitalistycznego do ustroju socjalistycznego — nie pociąga za sobą automatycznie, przeskoku w sferze ludzkich pojęć, ukształtowanych przez dawne klasy panujące i przez wiekowe tradycje. Nowe przenika do starego, ale stare długo jeszcze żyje w nowym. Socjalizm, zanim zwycięży jako pa­nujący ustrój społeczny — długo i mozolnie żłobi sobie do tego drogę w organizmie kapitalistycznego społeczeństwa. Po­dobnie różne pozostałości kapitalizmu zarówno w dziedzinie ekonomiki, jak — i to szczególnie — w dziedzinie ludzkich pojęć, nawyków, moralności itp. długo jeszcze żyją wśród spo­łeczeństwa, które przeszło już do ustroju socjalistycznego. Dopóki te obce socjalizmowi pozostałości starego ustroju-nie zostaną wyplenione, dopóty zarażać będą młode pokolenie wy­rastające już w nowych, socjalistycznych warunkach społecz­nych. Tu przeskoku dokonać nie można. Likwidacja starego w nowym to długi proces wychowawczy, który wspomaga i przyspiesza wszechstronny rozwój socjalistycznego państwa.

Wychowywanie młodzieży w duchu socjalizmu oznacza, zatem przebudowywanie jej świadomości społecznej, uodparnianie na wrogą propagandę, zapoznawanie z istotą kapitalizmu, z hi­storią własnego kraju, z rewolucyjnym ruchem robotniczym z nauką marksizmu-leninizmu, przyswajanie jej marksistow­skiego światopoglądu i racjonalistycznego sposobu myślenia.

Wychowana w tym duchu młodzież będzie świadomym, a więc i ofiarnym budowniczym socjalizmu. Będzie się chętnie uczyć i pracować, będzie pilnie chronić i bronić uspołecznionego mienia przed niszczeniem, marnotrawstwem, i kradzieżą; będzie zwalczać bezwzględnie wszelkie nieprawości i nadużycia, będzie we wszystkich swych poczynaniach kierować się zasada, że dobro ogólne jest jej własnym dobrem, że żyje, uczy się, pracuje i walczy nie tylko dla siebie, lecz także dla swego kraju i narodu, że dobre jest dla niej tylko to, co jest dobre dla socjalizmu.

Socjalizm jest bowiem jej dobrem, dobrem całego narodu i całej ludzkości.

Wychowywanie w tym duchu młodzieży , to naczelne, pro­gramowe zadanie ZMS.

Partia naszą, jako kierownik państwa i narodu, troszczy się  o młodzież, o jej przyszłość, stara się stworzyć młodzieży jak najlepsze warunki nauki i zdobywania kwalifikacji zawodo­wych, aby wyrastała na dobrego gospodarza kraju, aby go mo­gła szybciej i lepiej rozwijać niż jej ojcowie. Młodzieży w wieku szkolnym musimy przede wszystkim zapewnić naukę, a w wieku zdolności do pracy — zatrudnienie.

Dalsza rozbudowa bazy produkcyjnej, wypracowanie po­trzebnych na to środków, realizacja planów wszechstronnego rozwoju naszego kraju przebiegać będzie tym szybciej i spraw­niej, im więcej będziemy mieli wysoko wykwalifikowanych kadr we wszystkich dziedzinach pracy i nauki. Dlatego partia nasza przywiązuje tak wielkie znaczenie do kształcenia mło­dzieży, dlatego rozbudowaliśmy szeroko wyższe uczelnie, in­stytuty naukowe, szkolnictwo zawodowe, dlatego też kładzie­my tak wielki nacisk na podnoszenie kwalifikacji pracującej młodzieży i wszystkich robotników. Wysokie kwalifikacje za­wodowe i naukowe plus socjalistyczny sposób myślenia i po­stępowania — oto dwa podstawowe czynniki, które decydują o tempie rozwoju sił wytwórczych i ogólnym rozwoju kraju.

Życie stawia i stawiać będzie przed młodzieżą coraz większe wymagania. Żąda od niej coraz większej wiedzy, wykształce­nia i kwalifikacji. Jest rzeczą bardzo ważną, aby młodzież to rozumiała, aby z tego wyciągała dla siebie właściwe wnioski, Młodość ma swoje prawa. Pragnie rozrywki, zabawy, beztro­skiej wesołości. Trzeba ułatwiać młodzieży korzystanie z jej praw młodości, ujmować w ramy organizacyjne i tę stronę jej życia. Ale jednocześnie każdy młody człowiek powinien pa­miętać, że w młodości kładzie podwaliny pod swoje przyszłe, dojrzałe życie, wykuwa swój los, swoją pozycję w społeczeń­stwie na wszystkie lata, które przyjdą po krótkich latach młodości. Nie wykorzystane pod tym względem możliwości, jakie daje młodość, nigdy później nie dadzą się już odrobić. Partia i władza ludowa stworzyły młodzieży warunki do nauki i zdo­bywania kwalifikacji. Ale każdy młody człowiek sam jest ko­walem swej przyszłości. Im więcej będzie wiedział i umiał, im lepiej wykorzysta do tego celu swoje młode lata, im głębiej będzie rozumiał szczytne idee socjalizmu, tym lepsza będzie jego własna przyszłość, tym lepszy będzie dzień jutrzejszy naszej ojczyzny — Polski Ludowej.

Zadaniem Związku Młodzieży Socjalistycznej jest, więc wpro­wadzenie młodego pokolenia Polski Ludowej na socjalistyczną drogę życia, napełnianie życia młodzieży socjalistyczną treścią społeczną. W pracy tej Związek Młodzieży Socjalistycznej za­wsze liczyć może na pomoc Polskiej Zjednoczonej Partii Ro­botniczej.

W imieniu Komitetu Centralnego partii życzę wam, towa­rzysze delegaci, owocnych obrad i pomyślnej realizacji uchwał, które podejmie dzisiejszy II Zjazd waszego Związku.

„Trybuna Ludu”

26 kwietnia 1960 r